مونتاژ و دمونتاژ قطعات
یکی از مباحث مهم در آموزش الکترونیک موضوع دمونتاژ و البته مونتاژ است. اینکه دمونتاژ چیست را در این مطلب به صورت کامل توضیح خواهیم داد. ما در این مطلب 2 ویدئوی عالی درباره اینکه مونتاژ و دمونتاژ چیست گذاشتیم که اگر آنها را ببینید کاملا با موضوع آشنا خواهید شد؛ در این ویدئوها مونتاژ و دمونتاژ قطعات SMD را نیز آموزش دادیم؛ با جزیره سخت افزار همراه باشید.
اگر زمان کافی برای مطالعه این مطلب ندارید میتوانید ویدیو زیر یعنی آشنایی با مونتاژ و دمونتاژ (قسمت اول) را مشاهده کنید. (لینک ویدئو در کانال یوتیوب جزیره سخت افزار)
مونتاژ و دمونتاژ چیست
مونتاژ (Assembly) و دمونتاژ (disassembly) عباراتی هستند که حتما نام آنها را بارها شنیدید که در کارهای مختلفی کاربرد دارند که شاید مهمترین آن در مهندسی و الکترونیک باشد.
همانطور که میدانید هر کدام از قطعات الکترونیکی کار و وظیفه خاصی را در مدار به عهده دارند. حال اگر قطعه سالم باشد ولی به صورت نادرست روی برد نصب شود، نه تنها کاری انجام نمیدهد بلکه ممکن است به سایر قطعات و حتی برد آسیب بزند، بنابراین دمونتاژ صحیح میتواند به این فرآیند کمک کند.
این اصطلاحات به فرآیندهایی اشاره دارد که در آن اجزا و قطعات یک محصول [مثلا یک برد الکترونیکی] به هم متصل شده یا از هم جدا میشوند. برای اینکه بیشتر با این دو مفهوم آشنا شوید، هرکدام را جداگانه توضیح میدهیم:
مونتاژ چیست؟
مونتاژ به معنی ترکیب و سرهم کردن اجزا و قطعات مختلف یک محصول گفته میشود که به وسیله آن، یک واحد کامل ساخته میشود. مثل همان چیزی که در خودروسازی هم اتفاق میافتد و در ایران هم بسیار مرسوم است!
این اجزا و قطعات میتواند به وسیله کارگران، مهندسان یا رباتها صورت گیرد تا محصول مورد نظر شکل بگیرد. مونتاژ در موضوعات مختلفی از انواع لوازم الکترونیکی مثل موبایل و تبلت و لپ تاپ و غیره گرفته تا صنایع بزرگی مثل خودرو و هواپیماسازی و غیره را شامل میشود.
دمونتاژ چیست؟
دمونتاژ دقیقا برعکس مونتاژ است، یعنی به فرآیندهای جداسازی و تفکیک اجزا و قطعات یک محصول دمونتاژ میگویند.
حالا اینکه چرا دمونتاژ صورت میگیرد یک دلیل آن انجام مهندسی معکوس است که در زمینه ما یعنی الکترونیک نیز کاربردهای فراوانی دارد.
از جمله دلایل دیگر انجام دمونتاژ در زمینه تعمیرات، بازیافت مواد یا بازسازی محصولات مختلف است و در طراحی محصولات نیز میتواند بسیار مفید باشد.
برای مونتاژ و دمونتاژ باید قطعات الکترونیکی را بشناسید، برای یادگیری و شناخت نام قطعات الکترونیکی با عکس روی این لینک کلیک کنید.
کاربردهای مونتاژ و دمونتاژ چیست
همانطور که اشاره کردیم مونتاژ و دمونتاژ در کارها و زمینههای مختلفی کابرد دارد، در زیر به بخشی از این کاربردها اشاره میکنیم:
کاربردهای مونتاژ
در زیر کاربردهای مختلف مونتاژ در صنایع گوناگون را میبینید:
- تولید محصولات: مونتاژ برای ساخت محصولات مختلف از گوشیهای موبایل و لپتاپها تا خودروها و هواپیماها استفاده میشود.
- صنعت خودروسازی: تمام قطعات مختلف از موتور، گیربکس، ترمز، کارواش، صندلیها و … به صورت مجزا تولید میشوند و سپس در خطوط مونتاژ خودرو به هم متصل میشوند.
- الکترونیک و کامپیوتر: در تولید محصولات الکترونیکی مانند مادربورد، تلفن همراه، تلویزیون و سایر قطعات الکترونیکی، مراحل مونتاژ بسیار مهم هستند.
- صنایع خانگی: از مبلمان و وسایل خانگی گرفته تا لوازم آشپزخانه، مونتاژ در تولید محصولات خانگی نیز به کار میرود.
کاربردهای دمونتاژ
در ادامه کاربردهای دمونتاژ در صنایع گوناگون را مشاهده میکنید:
- تعمیرات و خدمات پس از فروش: در صنایع مختلف، وقوع خرابی یا نیاز به تعمیر قطعات میتواند اتفاق بیافتد. دمونتاژ محصولات، تعمیر و تعویض قطعات معیوب را آسانتر میکند.
- بازیافت و بازیافت مواد: با دمونتاژ محصولات منسوخ و غیرقابل استفاده، مواد بازیافتی به دست میآید و میتواند به تولید محصولات جدید مورد استفاده قرار گیرد.
- تحلیل طراحی محصول: با دمونتاژ محصولات، میتوان به تحلیل کامل قطعات و اجزا پرداخت و از مشکلات طراحی پیشگیری کرد و بهبودهای لازم را انجام داد.
- تحقیق و توسعه: دمونتاژ محصولات موجود میتواند به محققان و مهندسان کمک کند تا مفاهیم پیچیدهتر را درک کنند و به محصولات جدید و نوآوریها برسند.
ویدئو نکات نحوه مونتاژ و دمونتاژ قطعات قسمت دوم
برای مشاهده این ویدئو در یوتیوب اینجا کلیک کنید.
مونتاژ و دمونتاژ قطعات smd به چه صورت است؟
مونتاژ و دمونتاژ قطعات SMD (Surface Mount Device) یکی از مراحل مهم در تولید یا تعمیر مدارهای الکترونیکی با استفاده از قطعات سطحی است.
قطعات SMD قطعات الکترونیکی هستند که دارای پینهای فلزی به صورت سطحی بر روی برد مدار چاپی (PCB) قرار دارند و به وسیله نقاط لحیمی (Solder Pads) به برد متصل میشوند. در ادامه توضیح مراحل مونتاژ و دمونتاژ قطعات SMD آورده شده است:
مونتاژ قطعات SMD
در زیر مراحل مونتاژ قطعات SMD را میخوانید:
- مواد و تجهیزات: قطعات SMD، برد مدار چاپی (PCB)، دستگاه مونتاژ خودکار (Pick and Place Machine)، پنلهای محافظ، پاستهای لحیم و …
- پیشآماده سازی برد: برای مونتاژ، برد مدار چاپی به دقت پیشآماده میشود و نقاط لحیمی برای قطعات SMD از قبل طراحی و مشخص میشوند.
- مونتاژ خودکار: با استفاده از دستگاه مونتاژ خودکار، قطعات SMD به سرعت و دقت بر روی نقاط لحیمی بردهای مدار چاپی قرار میگیرند.
- لحیمکاری: پس از قرار گرفتن قطعات، برد مدار چاپی در یک محیط گرمایی یا با استفاده از اجاق لحیم که دمای آن کنترل شده باشد، تا قطعات به صورت محکم لحیم شوند.
- اعمال تستها: بعد از مونتاژ، ممکن است تستهای مختلف بر روی مدارها انجام شود تا صحت عملکرد و عملکرد صحیح آنها بررسی شود.
مراحل دمونتاژ قطعات SMD از روی برد
مراحل مختلف دمونتاژ قطعات SMD عبارتند از:
- برای مونتاژ و دمونتاژ کردن قطعات SMD از روی برد از هیتر استفاده میکنیم.
- در قدم اول اگر قطعه پلاستیکی اطراف قطعه مورد نظر داشتیم با چسب نسوز یا فویل چسبی دور تا دور آن را می پوشانیم.
- سپس کمی خمیر فلکس روی پایههای قطعه میکشیم.
- هیتر را با دمای 350 درجه و میزان باد حدود 2 تنظیم میکنیم.
- سپس هیتر را به صورت عمودی روی پایههای قطعه میچرخانیم تا همه پایهها براق و ذوب شوند.
- در این مرحله میتوانیم با پنس یا آیسیکش وکیومی قطعه را از روی برد جدا کنیم.
- در مرحله آخر حتماً محل لحیم کاری روی برد را با پنبه و تینر کاملا تمیز کنید تا تمام توپ قلعهای ریز و درشت از روی برد برداشته شوند. چون در غیر این صورت با حرکت آنها روی بُرد، احتمال ایجاد اتصالی برای قطعات و آسیب رسیدن به برد و قطعات وجود دارد.
نکته مهم: در هنگام مونتاژ و دمونتاژ قطعات smd برای در دست گرفتن هیتر و پنس به این نکته دقت کنید که پنس را حتماً با دستی نگه دارید که کار با آن برای شما راحتتر است؛ حتماً باید تکیه گاه مناسبی برای دست داشته باشید چون در غیر این صورت احتمال برخورد دست و پنس با قطعات دیگر و به هم ریختن برد زیاد میشود.
مونتاژ و دمونتاژ ممکن است به صورت دستی توسط تکنسینها یا با استفاده از دستگاههای اتومات مثل رباتها که برای دمونتاژ قطعات SMD طراحی شدهاند، انجام شود.
نکاتی درباره مونتاژ چیپهای BGA
برای چسباندن چیپهای BGA نیاز به ابزارهای خاصی داریم. برای BGA های با پایههای کوچکتر از خمیر قلع استفاده میکنیم و برای BGA های با پایههای بزرگتر از توپ قلع استفاده میکنیم.
همچنین همانطور که در ویدئو نیز میبینید از شابلون و فیکسچر برای پایه زدن روی ICها استفاده میکنیم.
جمع بندی درباره چیستی مونتاژ و دمونتاژ
ما در این مطلب نکات کاملی را درباره اینکه مونتاژ و دمونتاژ چیست گفتیم و حتی مونتاژ و دمونتاژ قطعات SMD را نیز آموزش دادیم که میتوانید با مشاهده ویدئوهایی که در مطلب قرار دادیم، بیشتر متوجه موضوع شوید.
اگر علاقمند هستید تا خودتان به یک متخصص در زمینه مونتاژ و دمونتاژ تبدیل شوید، دوره آموزش مهندسی معکوس را به شما پیشنهاد میکنیم.
دیدگاهتان را بنویسید