علت سوختن مقاومت در مدار چیست؟
بدون شک می‌توان مقاومت را قلب تپنده بردهای الکترونیکی نام نهاد، برای همین دانستن علت سوختن مقاومت در مدار به شما کمک می‌کند، مدار شما از کار نیافتد. ما در این مطلب می‌خواهیم درباره همین نکته صحبت کنیم و نکاتی را درباره جلوگیری از سوختن مقاومت به شما بگوییم. پس با جزیره سخت افزار همراه باشید.
علت سوختن مقاومت در مدار چیست؟
حتما می‌دانید مقاومت چیست؟ مقاومت یکی از اساسی‌ترین قطعات الکترونیکی است که کاربردهای بسیار زیادی دارد. کاربردهای آن به قدری زیاد است که به جرات می‌توان آن را قلب تپنده دستگاه‌های الکترونیکی دانست.
با توجه به نقش مهمی که این قطعه در مدارهای الکترونیکی ایفا می‌کند سالم نگه داشتن آن اهمیت زیادی دارد. ما در دوره آموزش جامع الکترونیک جزیره سخت افزار همواره به دانشجویان خود از اهمیت انتخاب مقاومت در مدارات می‌گوییم.
با این حال، یکی از مشکلات شایع بُردها و مدارها، سوختن مقاومت است. اما علت سوختن مقاومت در مدار چیست و چطور می‌توان از آن جلوگیری کرد؟
مقاومت انواع مختلفی دارد به همین دلیل، علت سوختن و خرابی هر نوع مقاومت می‌تواند با دیگری متفاوت باشد. ما در این قسمت ابتدا می‌خواهیم دلیل سوختن مقاومت را به شما بگوییم و اگر تمایل داشتید می‌توانید در ادامه همین مقاله انواع مقاومت‌ها را بشناسید تا با توجه به نوع آن، علت سوختن آن را دریابید.
علت سوختن مقاومت در مدار به این خاطر است که:
کار مقاومت، کنترل جریان در مدارات الکترونیکی است. به این صورت که جریان اضافی را در خود جمع کرده و به گرما تبدیل می‌کند تا به سایر قطعات آسیبی نرسد. وات مقاومت باید دقیق انتخاب شود، پس اگر وات آن نقطه از مدار (ولتاژ آن نقطه) بیشتر از وات مقاومت باشد، منجر به داغ شدن زیاد مقاومت شده و به این صورت مقاومت می‌سوزد. پس علت سوختن مقاومت در مدار، گرمای بیش از حد به دلیل انتخاب اشتباه وات مقاومت است.
راه های جلوگیری از سوختن مقاومت
همانطور که بیان شد مهم‌ترین علت سوختن مقاومت، داغ شدن آن است. حالا برای جلوگیری از سوختن مقاومت چه باید کرد؟ در ادامه به این راهکارها اشاره شده است:
انتخاب درست وات مقاومت
نکته مهم این است که رابطه مستقیمی بین وات مقاومت و اندازه آن وجود دارد، به این معنی که هر مقدار وات مقاومت بیشتر باشد اندازه آن هم بزرگتر است.
به عنوان نمونه اگر مقاومت شما 1 هم و وات آن 10 باشد، اندازه آن از مقاومتی که 1 اهم و 1 وات است قطعا بزرگتر است.
بنابراین در ساخت مدارات الکترونیکی، باید با توجه به ولتاژ قسمت‌ها و قطعات مختلف، مقاومت را انتخاب کنید و در صورتی که وات مقاومت کمتر از ولتاژ نقطه مورد نظر باشد، مقاومت داغ کرده و می‌سوزد.
استفاده از محافظ
با استفاده از محافظ می‌توان دستگاه خود را در برابر نوسانات جریان برق و افزایش ناگهانی ولتاژ محفوظ داشت، در نتیجه مقاومت نیز سالم می‌ماند.
استفاده از منابع تغذیه مناسب
با استفاده از یک منبع تغذیه با ولتاژ مناسب و جریان محدود می توان مانع از سوختن مقاومت ها شد.
نصب صحیح مقاومت و طراحی مناسب مدار
یکی دیگر از دلایل سوختن مقاومت ها اشتباه بستن آنها در مدار است. همچنین در طراحی مدار باید به شدت جریان و ولتاژ مجاز برای مقاومت توجه شود. مدار باید به گونه‌ای طراحی شود که جریان و ولتاژ در حد مجاز باشند.
نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنید نحوه نصب مقاومت در مدار است که ما مطلب مفصلی در این باره نوشتیم و در آنجا توضیح دادیم که چگونه باید مقاومت را نصب کنید و همچنین به این نکته نیز اشاره کردیم که جهت مقاومت در مدار باید به چه صورت باشد تا درست کار کند.
بنابراین نصب صحیح نیز یک عامل اولیه در کارکرد درست آن است که اگر به اشتباه نصب شده یا جهت آن اشتباه باشد، مقاومت یا کار نمی‌کند یا خواهد سوخت.
استفاده از سیستم خنک کننده
در صورتی که مقاومت شما در محیطی با دمای بالا قرار دارد می توان از یک سیستم خنک کننده مثل کولر، فن یا رادیاتور استفاده کرد تا دمای مقاومت پایین بیاید
استفاده از مقاومت با توان بالا
مقاومت هایی که دارای توان بالایی هستند کمتر دچار سوختگی می شوند. زیرا این نوع مقاومت ها تحمل بالایی نسبت به جریان الکتریکی بیش از حد مجاز دارند.
شناخت انواع مقاومت برای جلوگیری از سوختن آن
مقاومت‌ها انواع مختلفی دارند که اگر بتوانید به درستی آنها را شناسایی کنید، به شما در جلوگیری از سوختن مقاومت کمک می‌کند. به طور کلی 2 نوع مقاومت داریم:
- مقاومت ثابت
- مقاومت متغیر
در ادامه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت:
مقاومت ثابت
این دسته مقاومت ها شامل مقاومت های کربنی، لایه ای و سیمی هستند.
مقاومت های کربنی
مقاومت کربنی ارزان قیمت‌ترین نوع مقاومت ثابت است. به دلیل سایز کوچک، ضخامت و همچنین قیمت مناسبی که دارد در اکثر مدارها از آن استفاده می‌شود. با این حال، در کنار مزایایی که دارد نسبت به افزایش دما حساس است.
مقاومت‌های کربنی معمولا زود می‌سوزد چون زود داغ می‌کند و از آنجایی که داغ شدن دستگاه و افزایش زیاد دما می‌تواند باعث نویز، ناپایداری و حتی سوختگی مقاومت شود به همین دلیل معمولا از این نوع مقاومت برای مدارهای دقیق و حساس استفاده نمی‌کنند.
مدل مقاومت سیمی
مقاومت سیمی در دو مدل قدرتی و دقیق وجود دارد که محدوده توان آنها با یکدیگر متفاوت است؛ اما هر دو نوع مقاومت سیمی تِلُرانس پایینی دارند و جریان زیادی را از خود عبور نمی‌دهند.
مقاومت سیمی نسبت به نوسانات جریان حساس است. این نوع مقاومت در حالت عادی تفاوتی با سایر مقاومت‌ها ندارد اما در هنگام نوسان جریان برق مثل فیوز عمل کرده و قطع می‌شود. علت سوختن مقاومت در مدار در رابطه با مقاومت های سیمی، نوسانات جریان برق می‌باشد.
مقاومت لایه ای
این نوع مقاومت ترکیبی از مقاومت کربنی و مقاومت سیمی است که با رسوب دادن لایه نازکی از ماده مقاومت (کربن، فلز یا اکسید فلز) روی لوله‌ای عایق شیشه‌ای یا سرامیکی بدست می‌آید.
دلایل مختلفی باعث سوختن مقاومت لایه‌ای می‌شوند. یکی از متداول‌ترین علت سوختن مقاومت لایه‌ای عبور جریان الکتریکی بیش از مقدار مجاز از مقاومت است.
زیرا در این حالت حرارت زیادی تولید می‌شود که می‌تواند باعث سوختن یا خرابی مقاومت شود. بعلاوه، عوامل دیگری مثل دمای بالا، نوسانات ولتاژ و جریان و نوسانات الکترومغناطیسی و همچنین اشتباه بستن مقاومت ها در مدار نیز باعث سوختن آنها می شود.
مقاومت متغیر
از جمله مقاومت های متغیر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مقاومت قابل تنظیم
پتانسیومتر و رئوستا دو نوع مقاومت قابل تنظیم هستند که دلایل سوختن آنها مشابه دلایل سوختن مقاومت های ثابت می‌باشد.
مقاومت تابع نور
LDR یا مقاومت تابع نور به شدت نسبت به تابش نور حساس است به طوری که هر چه نور و گرما افزایش یابد مقاومت آن کمتر می شود و بالعکس در نور کم بیشتری مقاومت را دارد. علت سوختن مقاومت در مدار یا خرابی مقاومت های LDR دمای بالا و افزایش شدید جریان الکتریکی است. زمانی که جریان الکتریکی بیش از حد مجاز از مقاومت عبور کند حرارت زیادی تولید می شود که می تواند منجر به خرابی و سوختن این نوع مقاومت شود.
مقاومت های تابع ولتاژ
یکی دیگر از مقاومت های متغیر VDR است که با تغییر ولتاژ مقاومت آن نیز تغییر می کند. هرچه ولتاژ افزایش یابد میزان مقاومت VDR کاهش خواهد یافت. تغییرات ناگهانی در ولتاژ و جریان باعث سوختن این نوع مقاومت خواهد شد.
مقاومت های تابع میدان مغناطیسی
این نوع تابع زمانی که در نزدیکی میدان مغناطیسی قرار می گیرد مقاومت آن تغییر خواهد کرد. به این نوع مقاومت MDR گفته می شود.
مقاومت های تابع حرارت
این نوع مقاومت تابع دمای محیط، فشار، رطوبت و نور است. زمانی که دمای محیط تغییر کند مقدار مقاومت نیز تغییر خواهد کرد. اصلی ترین علت سوختن مقاومت در مدار در رابطه با مقاومت های تابع حرارت نیز همانند مقاومت های تابع نور و مقاومت های ثابت، داغی بیش از حد مقاومت در مدار می باشد.
جمع بندی مطلب علت سوخت مقاومت در مدار
به طور کلی، برای جلوگیری از سوختن مقاومت باید میزان جریان، ولتاژ، دما، فشار و سایر عوامل محیطی دذر حد مجاز باشد. گفتیم که علت اصلی سوختن مقاومت در مدار، گرمای بیش از حد است که به دلیل انتخاب نادرست مقاومت اتفاق می‌افتد.
بنابراین با شناخت انواع مختلف این قطعه که در بالا توضیح دادیم، باید وات مناسب را برای مدار انتخاب کنید تا برد الکترونیکی شما دچار مشکل نشود.
آنچه در این صفحه می‌خوانید:
- https://jaziresakhtafzar ir/cause-of-resistance-burning/#:~:text=کار مقاومت، کنترل جریان در به این صورت مقاومت می‌سوزد
- https://jaziresakhtafzar ir/cause-of-resistance-burning/#:~:text=جمع بندی مطلب علت سوخت انتخاب نادرست مقاومت اتفاق می‌افتد
- چه اتفاقی برای یک مقاومت سوخته میفتد؟
دیدگاهتان را بنویسید